«نظريه پيشين مازلو»

مازلو بشر را داراي يك سلسله نيازها مي‌داند كه او را به حركت درمي‌آورد، حركتي كه منجر به ارضاي نيازهايش مي‌گردد، وي سلسله مراتب نيازها را شامل: نيازهاي فيزيكي، امنيت، محبت و تعلق، عزت (نياز به احساس ارزش، احترام، موفقيت، مسئوليت) و تحقق خويشتن مي‌داند به نظر مازلو انسان يك كل است و هر عمل يا كنش او در آن واحد در جهت ارضاي نيازهاي متعددي مي‌تواند بروز و ظهور مي‌يابد. انسان تحت نفوذ نيازهاي خويش است نه درصدد ارضاي آنها.چرا كه به محض ارضاي يك نياز، نيازهاي ديگري متجلي مي‌گردد، نيازها در انسان نسبي است و انسان هيچگاه به ارضاي مطلق يك نياز دست نمي‌يابد. ناكامي در هر نياز او را از رسيدن به ساير نيازها باز مي‌دارد.

1 ـ نيازهاي فيزيولوژيك: نيازهاي فيزيولوژيك شامل گرسنگي، خستگي، سرما و غيره است، محروميت ازنيازهاي فيزيكي، ادراك را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. البته سطح تحمل افراد متفاوت است.

2 ـ نياز به امنيت: پس از نيازهاي فيزيولوژيك نياز به امنيت تجلي مي‌يابد. در مركز نياز به امنيت ميل به اتكا و اعتماد متقابل به ديگران وجود دارد. مازلو نياز به امنيت را نيروي محركه چسبيدن به امور عادي و گريز از چيزهاي نامأنوس مي‌داند. (ر.ك. سايت ككوبالر)

نياز به امنيت به چند طريق ظاهر مي‌شود:

1 ـ سلامت جسماني و احتراز از خطر و آسيب‌ جسماني (گريز از تنبيه بدني و هرتهديد جسماني ديگر)

2 ـ امنيت مالي يا تأمين خودكفايي كه متأثر از شرايط اجتماعي فرد است. امنيت مالي از طريق بيمه، سرمايه‌گذاري و … تأمين مي‌گردد.

فقمت بالامرحين فشلوا و تطلعت حين تقبوا، ونطقت حين تعقوا و مضيت و

بنورالله حين وقفوا و كنت اخفصهم صوتا و اعلاهم فوتا ….

آن گاه كه همه از ترس سست شده، كنار كشيدند من قيام كردم و آن هنگامي كه همه خود را پنهان كردند،

من آشكارا به ميدان آمدم و آن زمان كه همه لب فرو بستند، من سخن گفتم و آن زمان كه همه باز ايستادند من با راهنمايي نور خدا راه افتادم،

در مقام حرف و شعار صدايم از همه آهسته‌تر بود، اما در عمل برتر و پيشتاز بودم.

«نهج‌البلاغه، 37»

وجوب عمل به تعهد

هذا مااجتمع اهل اليمن حاضرها و باديها عهدهم لمعتبه عاتب ولالغضب غاضب ولاستدال قوم قوما …. ثم ان عليهم بذلك عهدالله و ميثاقه ان عهد الله كان مسئوولا

اين پيمان نامه‌اي است كه مردم يمن و ربيعه آن را پذيرفته‌اند چه آنان كه در شهر حضور دارند چه آنان كه در بيابان زندگي مي‌كنند …. (پيمان مي‌بندد)

بعضي بعض ديگر را ياري مي‌دهند، همه متعهد بودند و

به خاطر سرزنش سرزنش‌كننده‌اي يا خشم خشم گيرنده‌اي يا خوار كردن بعضي يا دشنام دادن قومي اين پيمان را نمي‌شكنند …

رويكردهاي مختلف در زمينه مسئوليت پذيري ديدگاههاي مختلفي را ارايه نموده‌اند.

قرآن كريم منشأ مسئوليت آدمي را عهدي مي‌داند كه در عالم ذر گرفته است است. ( اعراف ـ172)

لذا منشاء مسئوليت او تعهدي است كه به پروردگار خويش داده است.

معصومين و ائمه اطهار نيز در اين خصوص اشاره‌هاي فراوان داشته‌اند.

از جمله علي (ع) مي‌فرمايند: آدمي در پيشگاه خداوند مسئول است ( نهج‌البلاغه، خطبه 167).

در ديدگاه شناختي علت عدم احساس مسئوليت و يا اهمال كاري را ناشي از ا

حساس خود كم بيني، بودن شرايط به نفع فرد و درخواست احترام از ديگران مي‌داند.